علائم خرابی دیسک و صفحه خودرو

عملکرد صحیح دیسک و صفحه تأثیر مستقیمی بر شتاب، راندمان سوخت و تجربه رانندگی دارد. اگر شما مالک یکی از خودروهای ایرانی مانند پراید، تیبا، ساینا، کوییک، شاهین، سهند، پژو ۴۰۵ یا ۲۰۶ هستید، آگاهی از علائم خرابی دیسک و صفحه می‌تواند شم

دریافت مشاوره

عملکرد صحیح دیسک و صفحه تأثیر مستقیمی بر شتاب، راندمان سوخت و تجربه رانندگی دارد. اگر شما مالک یکی از خودروهای ایرانی مانند پراید، تیبا، ساینا، کوییک، شاهین، سهند، پژو ۴۰۵ یا ۲۰۶ هستید، آگاهی از علائم خرابی دیسک و صفحه می‌تواند شما را از هزینه‌های اضافی و خرابی‌های ناگهانی نجات دهد. در این مقاله جامع و تخصصی، به بررسی کامل و اصولی نشانه‌های خرابی دیسک و صفحه می‌پردازیم 

 دیسک و صفحه کلاچ چیست و چه نقشی دارد؟

دیسک و صفحه کلاچ از اصلی‌ترین اجزای سیستم کلاچ در خودروهای دنده‌ای هستند. وظیفه این سیستم، قطع و وصل کردن ارتباط بین موتور و گیربکس برای تعویض دنده است. وقتی شما پدال کلاچ را فشار می‌دهید، صفحه کلاچ از دیسک جدا می‌شود و ارتباط بین موتور و چرخ‌ها قطع می‌شود، در نتیجه می‌توانید دنده را تعویض کنید. پس از رها کردن پدال، دوباره این ارتباط برقرار می‌شود.
اگر این قطعه درست کار نکند، تعویض دنده سخت می‌شود و شاهد افت و کاهش شتاب و قدرت هستیم.

نکات تخصصی:

• دیسک و صفحه معمولاً درون یک مجموعه قرار دارند که شامل بلبرینگ کلاچ و پوسته کلاچ نیز هست.
• در خودروهای ایرانی، معمولاً دیسک و صفحه خشک هستند، اما در خودروهای خارجی ممکن است از کلاچ دوگانه یا کلاچ تر استفاده شود.

  نشانه رایج خرابی دیسک و صفحه

1.   جا نرفتن یا بد جا رفتن دنده‌ها:

یکی از اولین نشانه‌ها زمانی بروز می‌کند که دنده به سختی جا می‌رود مخصوصاً دنده عقب و دنده یک ، یا دربرخی مواقع حرکت از دنده ۱ به ۲ یا از ۲ به ۳، احساس گیر کردن دنده  را دارید.

2.    لرزش خودرو هنگام رها کردن کلاچ:

لرزش‌های شدید مخصوصاً در شروع حرکت یا هنگام نیم‌کلاچ نشان‌دهنده ساییدگی یا تاب داشتن دیسک و صفحه است.  تاب برداشتن  فلایویل یا روغنی شدن صفحه کلاچ یکی از دلایل است.

3.    صدای غیرعادی هنگام کلاچ‌ گیری:

اگر صدایی مثل جیرجیر یا خرخر از ناحیه گیربکس شنیده شود، احتمال خرابی بلبرینگ یا خوردگی سطح صفحه کلاچ وجود دارد. در برخی مواقع ممکن از صدا از سیم کلاچ یا پمپ کلاچ هم باشد.

4.    کاهش محسوس شتاب و قدرت در سربالایی‌ها:

خودرو به‌ سختی بالا می‌رود و با وجود گاز دادن، قدرت کافی انتقال نمی‌یابد. وقتی دور موتور بالا می‌رود ولی سرعت خودرو زیاد نمی‌شود.

5.    کلاچ بالا گرفته می‌شود:

یعنی شما باید تقریباً تا انتهای بالا پدال را رها کنید تا خودرو حرکت کند. این نشانه واضحی از پایان عمر دیسک و صفحه است.

6.    بوی سوختگی:

هنگام ترافیک یا مانور زیاد روی نیم‌کلاچ، اگر بوی لنت سوخته حس می‌کنید، دیسک و صفحه به شدت داغ و در حال خراب شدن است. و نشانه اصطکاک زیاد و تمام شدن صفحه کلاچ است.

7.    افزایش مصرف سوخت:

خرابی دیسک و صفحه ممکن است باعث شود موتور فشار بیشتری برای حرکت اعمال کند که سوخت بیشتری مصرف می‌شود.

8.    سختی در شروع حرکت:

خودرو به ‌سختی حرکت می‌کند و نیاز به گاز زیادی دارد.

9.    سفتی پدال کلاچ:

این مشکل معمولاً به‌دلیل فرسودگی یا آسیب دیدن فنرهای دیسک کلاچ یا صفحه کلاچ ایجاد می‌شود و در صورت بی‌توجهی می‌تواند منجر به آسیب‌ های جدی‌تر به سیستم انتقال قدرت خودرو شود.

دلایل رایج خرابی دیسک و صفحه در خودروهای ایرانی

استفاده از قطعات بی‌کیفیت یا غیراورجینال:

یکی عوامل خرابی دیسک و صفحه، استفاده از قطعات تقلبی یا بی‌کیفیت است که مقاومت حرارتی و فشاری لازم را ندارند و خیلی زود دچار ساییدگی یا شکستگی می‌شوند.

رانندگی در ترافیک سنگین و استفاده مداوم از نیم‌ کلاچ:  

استفاده طولانی از نیم‌ کلاچ به‌ ویژه در ترافیک‌ های شلوغ؛ باعث داغ شدن دیسک و صفحه سوختن و کاهش عمر مفید آن‌ها می‌شود.

نگه داشتن پا روی پدال کلاچ در حین توقف:  

برخی رانندگان عادت دارند در ترافیک به‌جای خلاص کردن دنده، پای خود را روی پدال کلاچ نگه دارند. این کار باعث فشار مداوم به دیسک و صفحه و فرسایش زودهنگام فنرهای آن می‌شود.

بار زیاد و فشار بیش از حد:

در خودروهایی با توان پایین یا موتورهای کم ‌قدرت، حمل بار سنگین یا استفاده خارج از ظرفیت می‌تواند فشار زیادی به سیستم کلاچ وارد کرده و باعث سوختن دیسک و صفحه شود.

تنظیم نبودن کلاچ (رگلاژ نشدن):

عدم تنظیم دوره ‌ای کلاچ است. اگر کلاچ به ‌درستی رگلاژ نشود، ممکن است دیسک و صفحه به ‌صورت کامل درگیر نشود یا همیشه در اصطکاک باشد، که این خود موجب افزایش استهلاک دیسک و صفحه خواهد شد.

عدم رسیدگی به سیم یا پمپ کلاچ:

سیم کلاچ فرسوده یا پمپ کلاچ معیوب می‌تواند باعث درگیری ناقص کلاچ شود. این نقص باعث کاهش عمر دیسک وصفحه می‌شود.

علائم اختصاصی خرابی دیسک و صفحه در خودروهای ایرانی

1.    پراید:

دیسک و صفحه پراید به دلیل توان پایین موتور، سریع‌تر ساییده می‌شود؛ در سربالایی‌ها و در زمان هایی که وزن خودرو  افزایش دارد  سریع تر میسوزد و عمر صفحه کلاچ کاهش میابد.

2.    تیبا و ساینا، کوییک، اطلس و سهند:

به دلیل وزن بیشتر نسبت به پراید، فشار روی کلاچ بیشتر است، اما بهتر از پراید عمل میکند
عمده ترین علایم در این خودروها لرزش زمان نیم کلاچ هست و را حل آن تراش فلایویل و نصب دیسک و صفحه با کیفیت مرقوب در این خودروها هست. ؛ همچنین سفت شدن پدال کلاچ نشانه واضحی از وجود عیب در دیسک و صفحه کلاچ است؛   از آنجایی که خودرو هایی جدید هستند، بسیاری از کاربران از کیفیت دیسک و صفحه فابریک اولیه رضایت ندارند.

3.    شاهین:

خودرو توربو است و قدرت بیشتر موتور باعث فشار بیشتر به صفحه می‌شود عمده ترین علایم آن سفت بودن پدال کلاچ و لرزش زمان حرکت اولیه، و بالابودن نقطه رهایی پدال کلاچ و کاهش شتاب اولیه در زمان حرکت است.
بهتر است از دیسک و صفحه شاهین با کیفیت و با برند های مطرح و با کیفیت بازار استفاده شود.

4.    پژو ۴۰۵ و ۲۰۶:

 بیشترین عیب کیت کلاچ خودروهای ایرانخودرو خرابی فنرهای صفحه کلاچ و پنچه یا فنر های صفحه کلاچ هست و در برخی موارد خرابی دوشاخه کلاچ شایع هست خودرو های ایرانخودرو از نظر کیفیت سیستم انتقال قدرت و دیسک و صفحه کلاچ از خودرو های ساپیا بالا تر و با کیفیت تر هستند.

چه زمانی دیسک و صفحه را عوض کنیم؟

اگر هر کدام از علائم  زیر به ‌صورت مداوم مشاهده شد، زمان تعویض فرا رسیده است.
معمولاً  در بین لوازم یدکی خودرو کیت کلاچ بین 60 تا 100 هزار کیلومتر باید   تعویض شود،  اما عمر و دوام آن  به نوع خودرو، سبک رانندگی، برند و کیفیت دیسک و صفحه بستگی دارد .

نشانه‌های قطعی برای تعویض دیسک و صفحه:

• بالا آمدن پدال کلاچ
• سخت جا رفتن دنده‌ها
• کاهش شدید شتاب و قدرت
• بوی سوختگی در زمان ترافیک و نیم کلاچ طولانی
• لرزش در زمان حرکت  اولیه
• صدای غیر عادی در زمان کلاچ گیری

تست و تشخیص خرابی دیسک و صفحه

تست ساده در خانه برای بررسی کلاچ:

1. تست رها کردن کلاچ در دنده دو: خودرو را روی سطح صاف، در دنده دو قرار دهید. به آرامی پدال کلاچ را رها کنید. اگر خودرو خاموش شد و یا حالت خاموش شدن پیدا کردکیت کلاچ سالم است. اما اگر خودرو بدون خاموش شدن حرکت کرد احتمالاً صفحه کلاچ فرسوده شده است.
2. احساس سفتی یا صدای غیرعادی پدال: هنگام فشار دادن پدال کلاچ، اگر حس کردید پدال بیش از حد سفت یا نرم شده یا صدای غیرعادی شنیدید، احتمال وجود مشکل در دیسک و صفحه یا سیم کلاچ وجود دارد.

زمان مناسب برای مراجعه به تعمیرکار

هرگاه با موارد زیر مواجه شدید، بهتر است به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید:

• سخت یا نرم شدن غیرعادی پدال کلاچ
• لغزش محسوس کلاچ و کاهش کشش خودرو
• دشواری در تعویض دنده‌ها
• بوی سوختگی یا صدای غیرعادی هنگام رانندگی در ترافیک و نیم کلاچ طولانی 
• لرزش خودرو هنگام شروع حرکت

نشانه‌های ظاهری خرابی دیسک و صفحه در حین رانندگی:

• کاهش شتاب ناگهانی بدون افزایش دور موتور
• لرزش و تکان‌های شدید هنگام رها کردن کلاچ
• صدای زوزه، تق‌تق یا سایش هنگام تعویض دنده
• سختی در جا رفتن دنده‌ها
• بوی سوختگی واضح در کابین خودرو

آیا دیسک و صفحه قابل تعمیر و بازسازی است؟

دیسک و صفحه کلاچ قطعات حساسی هستند که تحت فشار و حرارت زیاد عملکرد خود را حفظ می‌کنند. به دلیل سایش و آسیب‌های مکانیکی، تعمیر یا بازسازی آن‌ها معمولاً روش مناسبی نیست. علاوه بر اینکه تعمیر باعث کاهش کیفیت اصطکاک و لغزش کلاچ می‌شود، از نظر اقتصادی هم به صرفه نیست چون احتمال خرابی زودهنگام و نیاز به تعویض دوباره وجود دارد. به همین دلیل، تعویض کامل دیسک و صفحه با قطعات اورجینال و با کیفیت بهترین راهکار برای حفظ عملکرد صحیح و کاهش هزینه‌های طولانی‌مدت است.

اگر نیاز به تعویض دیسک و صفحه خودرو داشتیم، چه کنیم؟

زمانی که علائم خرابی دیسک و صفحه کلاچ را مشاهده کردید، اولین قدم مراجعه به یک تعمیرکار متخصص و با تجربه است. 
تعویض کیت کلاچ کاری تخصصی است که نیاز به ابزار و دانش فنی دارد. بهتر است از قطعات اورجینال یا برندهای معتبر استفاده کنید تا عمر و عملکرد سیستم کلاچ حفظ شود. 
همچنین، نگهداری درست و رانندگی اصولی به افزایش طول عمر دیسک و صفحه کمک می‌کند. پس از تعویض، حتماً سیم کلاچ و رگلاژ آن را به ‌صورت دوره‌ ای چک کنید

نکات مهم قبل از خرید دیسک و صفحه

انتخاب برند معتبر و باکیفیت: استفاده از قطعات برندهای شناخته شده و با استانداردهای بالا، باعث افزایش طول عمر و کارایی کلاچ می‌شود 

تطابق قطعه با نوع خودرو: دیسک و صفحه کلاچ باید دقیقاً مطابق با مدل و مشخصات فنی خودرو شما باشد. استفاده از قطعات ناسازگار ممکن است باعث مشکلات جدی در عملکرد و حتی آسیب به سایر بخش‌های گیربکس شود.

بررسی اصالت کالا: حتماً قبل از خرید، از اعتبار و اصالت کالا اطمینان حاصل کنید. قطعات تقلبی ممکن است دوام کافی نداشته باشند و هزینه ‌های بیشتری در آینده ایجاد کنند.

نکات لازم هنگام تعویض دیسک و صفحه

زمان مناسب برای تعویض: زمانی که علائم خرابی مانند سفتی پدال، لغزش کلاچ یا بوی سوختگی احساس شد، باید اقدام به تعویض کرد.

بررسی سایر قطعات مرتبط: هنگام تعویض دیسک و صفحه، حتماً سایر قطعات مرتبط مثل: کاسه نمدها، فلایویل، دوشاخ کلاچ و سیم کلاچ را نیز بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.

انتخاب تعمیرکار متخصص: تعویض دیسک و صفحه کاری تخصصی است؛ انتخاب تعمیرکار با تجربه و متخصص باعث می‌شود قطعات به درستی نصب شوند.

انتخاب دیسک و صفحه با کیفیت:  انتخاب قطعه با کیفیت ساخت بالا  از هزینه های مجدد و همچنین تعویض و تعمیرات پی در پی دیسک و صفحه  جلوگیری میکند.  

دیسک و صفحه کلاچ تقلبی یا اصلی؟ چگونه تقلبی را بشناسیم؟

استفاده از دیسک و صفحه کلاچ اصلی و با کیفیت، نقش مهمی در ایمنی و عملکرد خودرو دارد. اما متأسفانه نمونه‌های تقلبی و غیر اصل در بازار زیاد شده‌اند که مشکلات زیادی ایجاد می‌کنند.
برای تشخیص دیسک و صفحه اصل از تقلبی به نکات زیر توجه کنید:

قیمت غیرواقعی: اگر قیمت پایین ‌تر از حد معمول باشد، احتمال تقلبی بودن قطعه بالاست.

بسته ‌بندی و برچسب‌ها: قطعات اصلی معمولاً بسته ‌بندی باکیفیت، برچسب اصالت کالا و شماره سریال دارند. بسته‌بندی‌های ساده یا بدون اطلاعات کافی، نشانه تقلبی بودن است.

شکل و جنس قطعه: دیسک و صفحه اصل از مواد باکیفیت و وزن استاندارد ساخته شده‌اند. قطعات سبک ‌تر یا جنس نامرغوب، معمولاً تقلبی هستند

خرید از مراکز معتبر: همیشه از فروشگاه‌ها و تعمیرکاران معتبر خرید کنید تا مطمئن باشید قطعه اصل و استاندارد دریافت می‌کنید.

برندهای معتبر در بازار ایران:

• والئو فرانسه،سکو seco، والئو آبی phc، دایکن: کیفیت عالی اما قیمت بالا
• سایپا یدک، ایساکو: قابل قبول برای قیمت های اقتصادی بسته به نوع کد کالا

عوامل مؤثر در کاهش عمر دیسک و صفحه

رانندگی ناصحیح و دنده‌گیری اشتباه: تعویض دنده غیر اصولی ( دنده مرده) و فشار زیاد روی کلاچ موجب سایش سریع ‌تر دیسک و صفحه می‌شود.

نگه داشتن پا روی پدال کلاچ: حتی فشار کم مداوم روی پدال باعث ساییدگی و کاهش عمر قطعات می‌گردد.

استفاده از قطعات بی‌کیفیت: قطعات تقلبی یا غیر استاندارد دوام و عملکرد مناسبی ندارند و زودتر خراب می‌شوند.

رانندگی مکرر در ترافیک سنگین: توقف‌های زیاد و استفاده طولانی از نیم‌کلاچ در ترافیک شهری فشار زیادی به سیستم کلاچ وارد می‌کند.

حمل بار بیش از ظرفیت خودرو: بار سنگین موجب افزایش فشار بر دیسک و صفحه شده و عمر آن‌ها را کم می‌کند.

راه‌های افزایش عمر دیسک و صفحه

پرهیز از گرفتن طولانی‌مدت کلاچ:

نگه داشتن کلاچ در حالت نیم‌کلاچ یا فشرده در هنگام توقف در ترافیک یا پشت چراغ قرمز باعث افزایش دمای دیسک و صفحه و در نهایت، سایش سریع‌تر آن‌ها می‌شود. بهتر است در این شرایط از دنده خلاص و ترمز دستی استفاده شود.

تعویض دنده در دور موتور مناسب:

تعویض دنده در دور موتور بسیار بالا یا بسیار پایین، فشار زیادی به دیسک و صفحه وارد می‌کند. رعایت بازه مناسب (معمولاً بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ دور در دقیقه برای خودروهای معمولی) باعث عملکرد بهتر کلاچ و کاهش استهلاک آن می‌شود.

پرهیز از رها کردن ناگهانی کلاچ:

رها کردن سریع و ناگهانی پدال کلاچ، مخصوصاً در هنگام حرکت اولیه یا تعویض دنده، می‌تواند باعث ضربه به دیسک و صفحه شود. رها کردن نرم و تدریجی کلاچ، فشار کمتری به قطعات وارد می‌کند و عمر مفید آن‌ها را افزایش می‌دهد.

اجتناب از بار زیاد یا حرکت در شیب با نیم‌کلاچ:

حرکت در سربالایی‌ها یا حمل بار سنگین با استفاده از نیم‌کلاچ، حرارت زیادی در سیستم کلاچ ایجاد کرده و به سایش سریع دیسک و صفحه منجر می‌شود. 

انجام سرویس‌های دوره‌ای:

بررسی دوره‌ای سیستم کلاچ توسط مکانیک متخصص می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. در برخی موارد تنظیم سیم کلاچ یا بررسی دیگر اجزا می‌تواند از آسیب دیدن دیسک و صفحه جلوگیری کند.

یادگیری صحیح رانندگی با خودروهای دنده‌ای:

بسیاری از رانندگان تازه‌کار بدون آگاهی کافی از نحوه صحیح استفاده از کلاچ، به آن آسیب می‌زنند. آموزش اصولی رانندگی با خودروهای دنده‌ای، مخصوصاً در مورد هماهنگی بین گاز و کلاچ، نقش مهمی در حفظ سلامت این سیستم دارد.

استفاده از قطعات با کیفیت:

در هنگام تعویض دیسک و صفحه کلاچ، استفاده از قطعات اصلی و با کیفیت اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از مشکلاتی که پس از تعویض این قطعات مشاهده می‌شود، به دلیل استفاده از برندهای بی‌کیفیت یا غیراستاندارد است. قطعات نامرغوب ممکن است به‌درستی با سایر اجزای سیستم کلاچ هماهنگ نشوند و باعث ایجاد لرزش، سایش سریع یا حتی از کار افتادن ناگهانی کلاچ شوند.

پیشنهاد فروشگاه یدک تِک yadak tech 

در فروشگاه ما می‌توانید برای خودروهای زیر، دیسک و صفحه اصلی و باکیفیت تهیه کنید:

پراید، تیبا، شاهین، سهند، اطلس، ساینا، کوییک:

برندهای سکو، شرکتی سایپا یدک، والیو

پژو ۲۰۶، ۴۰۵:

برندهای والئو فرانسه، دایکن، ایساکو، PHC والیو

خدمات ما:

• تضمین اصالت کالا
• ارسال به سراسر کشور
• ارسال رایگان
• مشاوره رایگان فنی قبل از خرید